چطور میتوان اهدای عضو انجام داد؟
اهدای عضو شامل پیوند عضو از فردی به فرد دیگر است. پیوند عضو جایگزین اندامهای حیاتی از کار افتاده در فرد دیگری میشود. این به گیرندگان پیوند اجازه میدهد تا به زندگی تقریباً عادی خود بازگردند. پیوند معمولاً از اهداکنندگان در حالت مرگ مغزی گرفته میشود. در این حالت، عملکردهای حیاتی اهداکننده توسط تیم پزشکی حفظ شده و اندامهای مختلف خارج میشوند. بسیاری از اندامهاو بافتهامانند قلب، ریهها، کبد، کلیهها، پوست، قرنیه و غیره را میتوان به گیرنده (ها) پیوند زد. بنابراین اهدای عضو کمک به تعداد زیادی از افرادی که در انتظار پیوند هستند را ممکن میسازد که اعضای پیوندی برای سلامت ماندن نیاز به آمبولانس بین شهری حرفهای دارند تا حیات خود را از دست ندهند.
اهدای عضو چگونه انجام میشود؟
برخی از نمونههانیز در طول زندگی از افراد گرفته میشود (اهدای زنده) که بیشتر اوقات برای کمک به یکی از اعضای خانواده آنهاست. از جمله اندامهایی که میتوان آنهارا خارج کرد کلیه، پوست، مغز استخوان، قسمتهایی از استخوان و به طور استثنایی بخشی از کبد یا ریه است. به عنوان مثال فردی که از نارسایی کلیوی رنج میبرد، به دیالیز هفتگی نیاز دارد که این یک تکنیک محدودکننده و بسیار دست و پا گیر است. دیالیز میتواند با فیلتر کردن خون جایگزین کار کلیه شود اما هرگز به طور کامل جایگزین کلیه نمیشود در نتیجه پیوند کلیه انتخاب بهتری خواهد بود.
اگر میخواهید اهدا کننده عضو باشید، باید در درجه اول با خانواده درجه یک خود صحبت کنید. در مرحله اول پیشبینی میشود که اول خانواده شما را از گرفتن این تصمیم باز میدارد که طبیعی است ولی میتوانید به مرور آنهارا متقاعد کنید.
برای اینکه این موضوع برای شما یک راز باقی بماند و این شما هستید که مالک بدن خود هستید، میتوانید کارت اهدا کننده را درخواست کنید، اما میتوان گفت که این هیچ ارزش قانونی ندارد، تیم پزشکی همچنان باید قبل از هر گونه جمع آوری اعضای بدن رضایت خانواده شما را داشته باشد.
این انتخاب که از سیزده سالگی قابل دسترسی است، اکنون میتواند به صورت آنلاین در ایران انجام شود. البته باید هویت خود را با مدرک هویتی ثابت کنید. گفتنی است که هر تصمیمیتوسط کاربران انتخاب شود، امکان تجدید نظر در آن در هر زمان وجود دارد. همانطور که گفته شد کارت اهدا کننده هیچ ارزش قانونی ندارد، اما میتواند فرصتی برای گفتگو با اطرافیانتان باشد.
با طی کردن این موارد میتوانید به وبسایت رسمی واحد فناوری اهدای عضو پیوند مراجعه کرده و برای اهدای عضو خود ثبتنام کنید.
چه اندامیرا میتوان اهدا کرد؟
آن بخشی از بدن که یک یا چند عملکرد خاص را انجام میدهد میتوان اهدا کرد و معمولاً از چندین بافت تشکیل شده است که در یک ساختار پیچیده سازماندهی شده اند. هر عضوی برای عملکرد صحیح بدن ما ضروری است و اندامهای اصلی قلب، کلیهها، ریهها، کبد، پانکراس، رودههاهستند.
کلیه رایجترین عضو پیوندی اورژانسی است. به دنبال آن کبد، قلب، ریهها، پانکراس و بخشهایی از روده قرار میگیرند. پیوند در حال حاضر تنهاراه حل در مواجهه با نارسایی اندام است. برای مثال دیالیز پاسخ دیگری به اختلال عملکرد کلیه است، اما خطرناکتر از پیوند است. تحقیقات در مورد ایجاد اندام های مصنوعی یا رشد مجدد سلول های قلب، به عنوان مثال، هنوز به اندازه کافی توسعه نیافته است و در آینده نهچندان دور در دسترس خواهد بود.
پزشکان همچنین میتوانند بافتهایی مانند استخوانها، سرخرگها، دریچههای قلب، سیاهرگها، تاندونهایا رباطهارا پیوند بزنند. در خصوص چشم هم باید گفت هرگز چشمهابرای پیوند بیمار برداشته نمیشود، فقط قسمت شفاف سطح چشم یعنی قرنیه برداشته میشود و 96 درصد نمونههای بافتی مربوط به قرنیه هستند.
چه اعضایی را میتوان در زمان حیات اهدا کرد؟
اعضایی از بدن که در طول زندگی به کلیه و تا حدی لوب کبد مربوط میشود در این زمان قابل اهدا است. باید گفت میتوان با یک کلیه خوب زندگی کرد. بنابراین یک فرد بالغ زنده، داوطلبانه و سالم میتواند یکی از کلیههای خود را تحت شرایطی که قانون تعریف کرده است، اهدا کند.
آیا اهدا کننده و گیرنده باید با هم سازگار باشند؟
تیم پزشکی از سازگاری گروههای خونی ABO بین داوطلب اطمینان حاصل میکنند. به عنوان مثال، تیم پزشکی اطمینان حاصل میکند که گیرنده هیچ آنتی بادی علیه کاندیدای اهدایی ندارد. برای انجام این کار، آزمایشهای ایمونولوژیک برای بررسی هرگونه ناسازگاری انجام میشود. البته در نظر داشته باشید وجود سازگاری خوب که میتواند بین برادر و خواهر وجود داشته باشد، یک مزیت به حساب میآید.
نقش خانواده در اهدای عضو چیست؟
هنگامیکه برداشتن اعضای یک فرد متوفی در نظر گرفته میشود، در مرحله اول باید بررسی شود که خانواده فرد متوفی به دنبال اهدای عضو هست یا خیر. اگر خانوادهای برای فرد مورد نظر وجود نداشته باشد با بستگان دورتر جلسهای گذاشته میشود و در صورت جمعآوری شهادت کتبی یا شفاهی از وصیت نامه متوفی میتوان اعضای او را اهدا کرد.
دقت داشته باشید از خانواده دورتر آنهاخواسته نمیشود که نظر شخصی خود را بیان کنند، بلکه از آنهاخواسته میشود که حرف شخص متوفی را تایید کنند. اگر او هرگز در مورد این موضوع اظهار نظر نکرده بود، اعضای فرد مذکور قابل اهدا نخواهد بود ولی اگر غیر از این بود برای جابهجایی اعضای بدن باید از آمبولانس حرفهای استفاده کرد.
نتیجهگیری
به همین دلیل است که مهم است تا زمانی که زنده هستید به این موضوع فکر کنید و موقعیت خود را با توجه به قوانینی که وجود دارد بسنجید، در نتیجه به کمک این تصمیم خود میتواند جان افراد مختلفی که به اعضای شما یا خانواده شما نیاز دارند را نجات دهید تا بعد از شما یا خانوادهتان آنهابتوانند با یاد شما زندگی کرده و چرخه حیات خود را ادامه دهند. در ضمن گفتنی است که در بسیاری از نمونههای پیوند در نواحی که احساسات فردی وجود داشته، فرد گیرنده احساسات و عواطف فرد اهداکننده را در خود پدیدار کرده است که این خود نشانهای از شما یا خانوادهتان در آن فرد است و میتواند تسکینی از مرگ شما برای خانوادهتان روی زمین باشد.