ایست قلبی، از احیا تا اورژانس

ایست قلبی ناگهانی با از دست دادن ناگهانی عملکرد قلب، تنفس و هوشیاری مشخص می‌شود که معمولاً به دلیل وقفه در فعالیت الکتریکی طبیعی قلب ایجاد می‌شود. این حالت منجر به فروپاشی کامل شده و معمولاً نیاز به اقدامات اضطراری برای جلوگیری از مرگ دارد. قربانیان ایست قلبی ناگهانی اغلب هیچ علامت هشدار دهنده‌ای ندارند. برخی از افراد ممکن است احساس سرگیجه داشته باشند و احساس کنند قلبشان در حال تپیدن بیش از حد است. اقدامات احیای اورژانسی باید بلافاصله انجام شود و به دنبال آن بیمار برای آزمایش و درمان با آمبولانس به بیمارستان منتقل شود.

ایست قلبی چیست و چگونه رخ می‌دهد؟

ایست قلبی از دست دادن ناگهانی عملکرد قلب، تنفس و هوشیاری است. این یک حالت کاملا اورژانسی است که می‌تواند بدون هشدار به افراد در هر سنی و شرایط فیزیکی آسیب برساند.

قلب سالم ماهیچه‌ای است که مانند یک پمپ عمل می‌کند. وظیفه اصلی آن گردش خون، اکسیژن و مواد مغذی از طریق شبکه‌ای از کانال‌ها به نام “رگ‌ها” به تمام اندام‌ها و ساختارهای بدن انسان است. عملکرد پمپاژ قلب توسط تکانه‌های الکتریکی که در ناحیه خاصی از قلب ایجاد می‌شود، تنظیم می‌شود. نبض‌ها در فواصل معینی اتفاق می‌افتند تا ضربان قلب را ثابت نگه دارند.

شایع‌ترین علت ایست قلبی، حمله قلبی ناشی از انسداد یک یا چند شریان کرونر است. این شریان‌ها رگ‌های خونی هستند که خون، اکسیژن و مواد مغذی قلب را تامین می‌کنند. انسداد می‌تواند از جریان خون مناسب به قلب جلوگیری کند، که می‌تواند باعث آسیب به عضله قلب و همچنین اختلالات الکتریکی شود که بر ریتم قلب تأثیر می‌گذارد.

نقص در سیستم الکتریکی قلب می‌تواند باعث آریتمی‌کشنده (ضربان نامنظم قلب) و از دست دادن توانایی قلب برای پمپاژ شود. در نتیجه، قلب ممکن است به طور ناگهانی متوقف شود (مرگ ناگهانی قلبی) و نیاز به احیای فوری داشته باشد.

چگونه ایست قلبی را تشخیص دهیم؟

قربانی هوشیاری خود را از دست می‌دهد، تعادلش به هم می‌خورد و هنگام صحبت یا تحریک واکنشی نشان نمی‌دهد.
قربانی تنفس نمی‌کند یا حرکات تنفسی ناکارآمد دارد که آهسته و پر سر و صدا است.
تشخیص قطعی تر با استفاده از نوار قلب (ECG) یا نوار مانیتورینگ قلب که آریتمی‌را نشان می‌دهد، انجام می‌شود. پس از انتقال با آمبولانس به بیمارستان، تحقیقات برای یافتن علت آریتمی‌انجام می‌شود.
هنگامی‌که علت انفارکتوس میوکارد باشد، فرد ممکن است در روزها یا ساعت‌های قبل، درد قفسه سینه طولانی مدتی را که می‌تواند تا بازوها ادامه یابد تجربه کند.
ممکن است قبل از ایست قلبی تپش قلب یا ضعف عمومی‌‌ایجاد شود.
ایست قلبی نیز می‌تواند به طور ناگهانی و بدون علائم هشدار دهنده رخ دهد.
در زنان، علائم هشدار دهنده حمله قلبی گاهی اوقات متفاوت بوده که شامل تنگی نفس، حالت تهوع، درد معده و… است.

علت ایست قلبی چیست؟

90 درصد از ایست‌های قلبی در بزرگسالان ناشی از علل قلبی عروقی از جمله انفارکتوس میوکارد است. یعنی یک اختلال ریتم قلب مربوط به انقباضات سریع، نامنظم و ناکارآمد بطن‌های قلب است. بیماری‌های میوکارد می‌تواند با ایست قلبی پیچیده‌تر شود. سایر علل غیر قلبی می‌تواند غرق شدن، برق گرفتگی، مسمومیت، هیپوترمی، مصرف بیش از حد مواد مخدر، نارسایی حاد تنفسی و غیره باشد.

ایست قلبی ناگهانی تقریباً همیشه ناشی از یک آریتمی‌قلبی کشنده است. شایع ترین آن یک اختلال ریتم به نام “فیبریلاسیون بطنی” است. فیبریلاسیون بطنی با ریتم سریع و پر هرج و مرج که از حفره‌های پایینی قلب نشات می‌گیرند کار می‌کند و از پمپاژ خون توسط قلب به بقیه بدن جلوگیری می‌کند.

مرگ در عرض چند دقیقه اتفاق می‌افتد مگر اینکه درمان اضطراری انجام شود. این درمان شامل اقدامات احیای قلبی ریوی (CPR) و دفیبریلاسیون (یک شوک الکتریکی کنترل شده که هدف آن بازگرداندن ریتم طبیعی قلب است) است.

عوامل زیادی می‌توانند خطر ایست قلبی ناگهانی را افزایش دهند که برخی از این موارد را در ادامه می‌خوانید:

حمله قلبی قبلی که به بخش بزرگی از قلب آسیب رسانده است.
سابقه بیماری عروق کرونر قلب
قسمت قبلی ایست قلبی ناگهانی باقی مانده است.
سابقه خانوادگی ایست قلبی یا مرگ ناگهانی
سابقه شخصی یا خانوادگی انواع خاصی از آریتمی‌های قلبی
سابقه نقایص مادرزادی قلب یا ناهنجاری‌های عروق خونی
سابقه سنکوپ (غش کردن) بدون علت شناخته شده
سابقه نارسایی قلبی
سابقه کاردیومیوپاتی متسع یا کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک
تغییرات قابل توجهی در برخی از الکترولیت‌های خون، پتاسیم و منیزیم
سایر عوامل خطر عبارتند از چاقی، دیابت ، سوء مصرف مواد مخدر و استفاده از داروهایی که می‌توانند بر ضربان قلب فرد تأثیر بگذارند.

احیای بیماران ایست قلبی

برای احیای بیمارانی که دچار ایست قلبی می‌شوند باید تدابیر خاصی را اندیشید زیرا در کسری از ثانیه می‌توانند به حیات خود پایان دهند و این مرحله بسیار حساس است. در ادامه تدابیری که باید بیاندیشید برای شما آورده شده است:

نوع رفتار

بیماران ایست قلبی که با موفقیت احیا می‌شوند معمولاً به بیمارستان منتقل می‌شوند تا مشخص شود که آیا رگ خونی مسدود شده در قلب علت ضربان قلب نامنظم است یا خیر. اگر قلب فعالیت الکتریکی طبیعی خود را از سر بگیرد و به درستی بکوبد، اما ریتم آن نامنظم باشد، می‌توان درمانی به نام “هیپوترمی‌ درمانی” را انجام داد.

هیپوترمی‌ درمانی

اصطلاح “هیپوترمی” به این معنی است که دمای بدن کمتر از حد طبیعی است. هیپوترمی‌ درمانی یک کاهش عمدی اما موقت دمای بدن است که هدف آن کاهش آسیب یا آسیب به اندام‌های حیاتی بدن است.

این درمان با کاهش نیاز به اکسیژن از مغز و سایر اندام‌های حیاتی محافظت می‌کند. همچنین تورم را کاهش داده و ترشح سمومی ‌را که باعث مرگ سلول‌های مغزی می‌شوند، محدود می‌کند. نشان داده شده است که هیپوترمی‌ باعث بهبود پیامد عصبی و افزایش بقا پس از ایست قلبی می‌شود.

بهبود بیمار

در طول دوره نقاهت، آزمایش‌های دیگری ممکن است انجام شود تا مشخص شود که چرا بیمار دچار یک آریتمی‌خطرناک شده است. درمان‌ها به علت ایست قلبی بستگی دارد و متناسب با نیازهای هر بیمار خواهد بود. از آنجایی که عوامل زیادی برای ایست قلبی ناگهانی یا مرگ ناگهانی قلبی وجود دارد، مهم است که با پزشک خود در مورد اقداماتی که می‌توانید برای کاهش خطر عود انجام دهید صحبت کنید.

نتیجه‌گیری

اگر در دقایق بعد از ایست قلبی مراقبتی انجام نشود، شانس زنده ماندن تقریبا صفر است. علت هر چه باشد، اقداماتی که موجب صرفه جویی می‌شود یکی است و باید فوراً انجام شود. در نتیجه باید با سریع‌ترین آمبولانس بین شهری تماس گرفته تا مراحل احیا انجام شده و بیمار به بیمارستان‌های تخصصی برده شود.

درخواست آمبولانس