EN
صرع و درمان و کمک به بیمار
اصطلاح صرع چندین بیماری عصبی را در بر می‌گیرد که از یک کلمه یونانی به معنای “گرفتن یا حمله غافلگیرانه” گرفته شده است که به خوبی جنبه غیرقابل پیش بینی تشنج را توصیف می‌کند. صرع از تصویری تحقیرآمیز در جامعه رنج می‌برد که تا حدی با عدم آگاهی از این بیماری مرتبط است، شاید غیر قابل باور باشد اما تا مدت‌ها به عنوان یک بیماری روانپزشکی یا ناشی از تسخیر جن در نظر گرفته می‌شد! اما در واقع صرع یک بیماری عصبی مانند سایرین است که مکانیسم‌های آن بهتر شناخته شده و درمان‌ها برای آنها اغلب مؤثرتر هستند. برای همین کمک‌های اولیه و مراقبت از بیمار صرع از اهمیت بالایی برخوردار است و باید توجه ویژه‌ای به این بیماران کرد.
بیماری صرع چیست؟
تشنج صرع یک حالت بروز بالینی گذرا است که با فعالیت الکتریکی غیر طبیعی سلول‌های عصبی در قشر مغز مرتبط است و هیچ توصیف واضحی از تشنج صرع وجود ندارد. تشنج عمومی‌انواع مختلفی دارد. تشنج‌های تونیک کلونیک بیشتر برای عموم شناخته شده‌اند، زیرا با گریه، افتادن، از دست دادن هوشیاری، سفتی، تکان‌های تشنجی، ترشح آب دهان، آپنه، گاهی اوقات از دست دادن اختیار ادرار و گاز گرفتن زبان، اتفاق می‌افتد که در این شرایط بیمار بلافاصله هوشیاری خود را از دست می‌دهد و چیزی به یاد نمی‌آورد.
تشنج‌های میوکلونیک که انقباضات مختصر عضلانی هستند می‌توانند در هوشیاری کامل رخ دهند. سایر حملات نادرتر، به ویژه در کودکان وجود دارد. صرع تأثیر زیادی بر زندگی اجتماعی، مدرسه، شغلی و خانوادگی دارد. با استفاده از بازی‌ها و شبیه‌سازی‌ها، به بیماران کمک می‌شود تا راهنمایی‌ها، راه‌حل‌ها و استراتژی‌هایی را بیابند یا عادت‌های خود را اصلاح کنند تا موقعیت‌های خاصی در زندگی روزمره‌شان مرتبط با بیماری را به بهترین شکل مدیریت کنند.
تشنج‌های صرع، نشانه‌ای از سندرم صرع، تظاهر بیش‌فعالی مغزی است که در نتیجه «تحریک بیش‌ازحد» سلول‌های عصبی و نورون‌های قشر مغز ایجاد می‌شود.
علل و مکانیسم‌های بیولوژیکی صرع
علل صرع متعدد است، منشأ این بیماری هر چه باشد، صرع می‌تواند (حدود 1/3 موارد) به کل قشر مغز یا کانونی (جزئی)، یعنی محدود به یک ناحیه خاص و محدود از مغز در 2/3 بیماران تعمیم داده شود.
علائم و تشخیص صرع
تشنج صرع یک تظاهرات بالینی گذرا مربوط به فعالیت الکتریکی غیر طبیعی در یک منطقه خاص یا در سراسر مغز است. تشخیص صرع بر اساس چندین پارامتر، نوع تشنج، زمینه شروع تشنج (سن، سابقه خانوادگی و غیره)، علائم بالینی در حین تشنج، ثبت نوار مغزی در حین و بین تشنج و در نهایت داده‌های تصویربرداری مغزی است. تشخیص این بیماری بر اساس علائم بالینی مشاهده شده در زمان تشنج صرع و بر اساس آنالیز الکتروانسفالوگرام (EEG)، یعنی ثبت فعالیت الکتریکی نورون‌های مغزی است.
معاینه بالینی باید به دنبال علائم جدی باشد که وجود یک بیماری زمینه ای را برمی‌انگیزد که می‌تواند شامل اختلالات مداوم هوشیاری، حالت تب، فشار خون بالا باشد.
تشنج تحریک شده (یا علامت دار حاد) تشنجی با ماهیت صرعی است که در دوره کوتاه (در عرض هفت روز) یک حمله حاد مغزی یا سیستمیک در بیمار رخ می‌دهد. تشنج‌های تحریک شده می‌توانند منحصر به فرد بوده و در دسته بیماری‌های صرع قرار نگیرند و بنابراین همیشه به درمان خاصی نیاز ندارند. این بحران‌ها می‌توانند نشانه‌ای از موارد زیر باشند: 1) اختلالات متابولیک: هیپو/هیپرگلیسمی، هیپو/هیپرناترمی، هیپرکلسمی، هیپومنیزیمی. 2) آسیب شناسی عصبی: حوادث عروقی، آسیب شناسی تومور، هماتوم (خونریزی ساب دورال، داخل مغزی، زیر عنکبوتیه). 3) آسیب شناسی عفونی: مننژیت، آنسفالیت و 4) مصرف یا ترک دارو: کوکائین، داروهای ضد افسردگی، بنزودیازپین‌ها، الکل.
بسته به نوع صرع، از 3 تا 41 درصد از بیمارانی که با تشنج صرع به آمبولانس و اورژانس بیمارستان مراجعه می‌کنند، در اسکن مغزی اختلالاتی دارند. بنابراین تصویربرداری از مغز باید در هر بیماری که با تشنج اولیه مراجعه می‌کند هم انجام شود. این اسکن باید در اورژانس برای بیماران مبتلا به نقص عصبی کانونی یا اختلالات هوشیاری، حالت تب، سابقه اخیر ضربه به سر، سردرد، سابقه سرطان انجام شود.
درمان‌های صرع
مدیریت درمانی صرع به ماهیت آن بستگی دارد. درمان‌های دارویی بر فراوانی و شدت حملات تاثیر می‌گذارد. در برخی موارد، درمان را می‌توان با توصیه‌های پزشکی متوقف کرد، زیرا صرع با رعایت قوانین خاص زندگی مانند خواب خوب، یا عدم مصرف مواد غذایی زیان‌آور درمان می‌شود. در برخی موارد جراحی یا برای از بین بردن ناحیه صرعی مغز یا کاشت الکترودهای تحریکی ضروری است. امروزه درمان‌های دارویی برای بیش از 2/3 بیماران موثر است که 30 درصد موارد به دارو مقاوم هستند. سپس درمان جراحی در اکثر این بیماران موثر در نظر گرفته می‌شود.
صرع چه تاثیری بر زندگی بیمار دارد؟
در حالی که بیمار ممکن است فقط حملات نادری داشته باشد، فقط برای چند ثانیه یا چند دقیقه در هفته، ماه یا سال اگر واقعاً بیمار باشد، غیرقابل پیش بینی بودن حملات برای زندگی او آزاردهنده بوده و زندگی او را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بحران می‌تواند هنگام خرید، عبور از خیابان، در محل کار در مقابل همکاران رخ دهد. به همین دلایل یکی از بیماری‌هایی است که اغلب با اضطراب و افسردگی همراه است در نتیجه این بیماران می‌توانند در هر نقطه‌ای که دچار حالات این بیماری شدند از آمبولانس خصوصی استفاده کرده و به درمان خود بپردازند.
صرع می‌تواند در هر سنی شروع شود. بسته به سن شروع، صرع در سطوح مختلف زندگی بیمار را در ارتباط با نوع صرع و نوع درمان مورد نیاز برای کنترل آن تحت تاثیر قرار می‌دهد. در کودکان عمدتاً ناتوانی‌های یادگیری است که می‌تواند بیماری را پیچیده کند. در نوجوانان با تمایل به تخطی از ممنوعیت‌ها می‌توان مدیریت درمان دشوار شود و همچنین سنی است که مسئله پیشگیری از بارداری برای دختران، گواهینامه رانندگی، رشته تحصیلی و… مطرح می‌شود که خود می‌تواند این بیماری را تشدید کند.
در بزرگسالان این بیماری می‌تواند تعادل زندگی را در سطح اجتماعی، خانوادگی و حرفه ای (از دست دادن شغل، گواهینامه رانندگی، خودمختاری و …) بر هم بزند. در افراد مسن می‌تواند استقلال را به خطر بیندازد و ضعف، بیماری و مرگ و میر سوژه را افزایش دهد. در هر صورت پیگیری منظم برای تطبیق بهترین درمان و کمک به بیمار برای مدیریت هر گونه مشکلی که ممکن است ایجاد شود ضروری است. در صورت بروز مسائل حاد بیماری صرع می‌توانید شماره آمبولانس را گرفته و به صورت اختصاصی به احیای بیماری خود بپردازید.
جهت درخواست آمبولانس با شماره آمبولانس خصوصی ناجی 021-88464000 در تماس باشید.
